Tìm hiểu bệnh thường gặp ở cá koi khi chơi hồ cá koi

Cá koi được mệnh danh là “quốc ngư” của Nhật Bản, mang tới nhiều may mắn và tài lộc cho người nuôi. Tuy nhiên cá koi có giá trị cao hơn những loài cá khác nên bạn cần phải chăm sóc chúng thật tốt, đặc biệt cần nắm rõ được một số căn bệnh thường gặp ở cá koi sau đây.

Thực tế cho thấy, hiện nay có rất nhiều loại bệnh xảy ra với cá Koi. Có những bệnh lây lan kéo dài tạo thành dịch bệnh khiến cá chết hàng loại. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là do cách chăm sóc của chúng ta chưa đúng cách. Bởi thế, bạn cần phải biết cách chăm sóc và bảo vệ cá.

Tham khảo thêm: BIẾT TẤT CẢ KIẾN THỨC VỀ CÁ KOI TRƯỚC KHI NUÔI

Bệnh đốm trắng (White spot disease):

Bệnh đốm trắng hay chính là nấm trắng ở cá Koi là một trong những biểu hiện thường gặp nhất, khi đó nấm trắng sẽ ăn các tế bào và dịch dưới da và dần sẽ làm cá chết, vì vậy cần xử lý bệnh kịp thời.

Bệnh đốm trắng ở cá Koi cần được phát hiện và xử lý kịp thời

Nguyên nhân gây bệnh: Bệnh nấm trắng xuất hiện khi độ ẩm không khí cao, nhiệt độ môi trường thấp hoặc hồ cá bẩn khiến nấm trắng sinh trưởng và xâm nhập cá Koi.

Biểu hiện bệnh: Trên da cá Koi sẽ xuất hiện các đốm trắng sùi lên khiến cá Koi bơi lờ đờ và biếng ăn.

Cá koi bị nấm trắng

Cách xử lý: Khi thấy cá xuất hiện dấu hiệu của bệnh đốm trắng cần bắt cá ra bể riêng hoặc chậu rồi nhỏ xanh methylen (3- 5 giọt) hoặc dùng thuốc chuyên trị nấm có bán tại các cửa hàng cá cảnh. Bên cạnh đó cần cho sủi khí nước bể cá và dùng sưởi tăng nhiệt độ (ở mức 30 – 32 độ C). Khi cá đã khỏi bệnh mới đưa trở lại bể cá lớn.

Cách phòng bệnh đốm trắng: Cần đảm bảo nguồn nước trong hồ luôn sạch sẽ bằng cách cải tạo hệ thống lọc nước để nguồn nước luôn sạch. Nguồn nước cấp cho bể cá cũng phải đảm bảo sạch sẽ, cá mới mua về nên khử bệnh trước khi cho vào bể.

Bệnh sùi (Pinecone Disease)

Dấu hiện bệnh: Thân cá sưng lên, vảy xù, mắt lồi, cá ăn ít, bơi chậm.

Cách xử lý: Vớt các bị bệnh ra chậu riêng rồi cho cá tắm với nước muối (nồng độ 3 – 5kg/m3) tắm trong khoảng 5 – 10 phút kết hợp với sục khí nhiều lần. Tắm cho cá liên tục từ 5 – 7 ngày cho đến khi tình trạng bệnh cải thiện.

Thối đuôi hoặc vây (Treating tail rot):

Dấu hiệu bệnh: Đuôi hoặc vây của con cá bị bệnh sẽ có hiện tượng rách tả tơi, thối rữa, cá bơi lờ đờ, ăn ít. Bệnh cần được xử lý nhanh để tránh nguy cơ tử vong.

Cách xử lý: Vớt cá bị bệnh ra khỏi bể và nuôi bể, chậu riêng. Dùng thuốc trị bệnh thối đuôi cá (có thể mua ở hàng cá cảnh hoặc cửa hàng thuốc thú y, sử dụng thuốc theo hướng dẫn).

bệnh thối đuôi hoặc vây

Vớt các con cá khác ra và tiến hành dọn bể, nên rửa bể cá bằng nước nóng, lau ngóc ngách bể, không nên dùng nước máy để rửa. Ngâm các phụ kiện trong nước nóng khoảng 5 – 10 phút sau đó rửa sạch. Sau đó tiến hành thay toàn bộ nước cho bể cá (nước đã khử clo hoặc sử dụng nước lọc).

Kiểm tra độ PH trong bể trước khi thả cá vào. Nếu độ PH chưa đảm bảo bạn có thể cho thuốc kháng sinh hoặc kháng nấm vào nước để diệt vi khuẩn. Tăng thêm oxy cho cá bằng cách tạo dòng nước chảy xuống hồ hoặc lắp thêm máy sục khí. Nên cho các ăn với một lượng vừa phải, đúng bữa.

Thối miệng (Mouth Rot).

Bệnh thối miệng ở cá Koi hay chính là lở miệng trông giống như bệnh nấm, nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn Columnaris – một loại vi khuẩn hình que gram âm gây ra, vi khuẩn này thường trú ngụ khu vực miệng cá, bên trong miệng cá. Thường thì khi cá có hệ miễn dịch yếu sẽ dễ bị mắc bệnh này.

Bệnh thôi miệng ở cá koi

Biểu hiện bệnh: Vùng xung quanh miệng cá sùi lên trông giống như cục bông thường có màu nâu vàng, trắng, trắng xám kèm theo các vệt đỏ ở phần đầu hoặc ở vây, mang.

Cách xử lý:

Dùng thuốc Melachite green (không dùng cho cá con), Melafix hay kháng sinh (Spectrogram, Furanace hay Sulfa) để bôi cho cá.

Không nên tăng nhiệt độ nước sẽ làm vi khuẩn bùng lên, bệnh nặng hơn. Lưu ý để phòng bệnh thì cần tránh để nước hồ tăng đột ngột, đảm bảo nước sạch sẽ, không cho cá ăn dư thừa, không nuôi cá quá nhiều, cần thường xuyên vệ sinh bể cá.

Kí sinh trùng

Có một số loại ký sinh trùng gây bệnh cho cá Koi, tùy từng loại ký sinh trùng mà phân ra các bệnh: bệnh rận cá, bệnh trùng bánh xe, bệnh sán lá, bệnh trùng mỏ neo…

Biểu hiện bệnh: Biểu hiện chung của bệnh kí sinh trùng là da cá ra nhiều nhớt, dịch nhờn, da bị phá hủy, viêm loét.

Cách xử lý: Vớt cá riêng ra chậu rồi cho thuốc tím vào, nồng độ khoảng 100g/m3, cho cá tắm trong khoảng 1 giờ. Cách ngày tắm 1 lần, tắm liên tiếp trong khoảng 2 tuần và theo dõi bệnh. Ngoài dùng thuốc tím ra thì có thể dùng Formalin, phèn xanh (CuSO4), Potassium dichromate (K2Cr2O3), Hadaclean. Sử dụng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Cần thay nước toàn bộ bể, vệ sinh bể cá.

Nấm (Fungus)

Cần để ý quan sát hàng ngày để kịp thời phát hiện bệnh ở cá Koi.

Bệnh nấm ở cá Koi cũng là bệnh khá phổ biến, nấm có thể xâm nhập bất cứ bộ phận nào của cá, xuất hiện các vết hoặc vùng đốm hoặc sùi lên như một lớp bông trên bề mặt, nếu mang cá nhiễm nấm thì sẽ khó phát hiện hơn.

Cách điều trị: Bôi lên vùng bị tổn thương loại thuốc sát trùng như Tetra Nhật (theo sự chỉ dẫn của nhà sản xuất) sẽ giúp cá hồi phục trở lại.

Đầu to (SKinny)

Nguyên nhân: Đầu cá Koi lúc này to bất thường do vi khuẩn, vi trùng  xâm nhập.

Cách điều trị: Có thể thêm erythromcylin vào thức ăn cá, bổ sung thêm thức ăn có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn vì có thể do cá bị suy dinh dưỡng.

Lỗ đầu (Hexamita)

Biểu hiện bệnh: Lúc này trên phần đầu cá Koi sẽ có các lỗ lổm chuổm, cá bơi chậm, màu sắc tối dần.

Cách điều trị: Sử dụng sản phẩm Flagy chuyên trị bệnh lỗ đầu ở cá Koi, bôi lên vùng da bị tổn thương, điều trị liên tục trong vòng 10 ngày.

Sợi trắng trong miệng Koi (Cotton wool)

Biểu hiện: Trong miệng cá Koi sẽ xuất hiện các sợi trắng gây lở loét.

Cách điều trị: Có thể thêm erythromcylin vào thức ăn cá cho cá để diệt vi khuẩn gây bệnh.

Sán lá (Flukes)

Ảnh: Cá khi mắc bệnh thì màu sắc da sẽ bị mờ đi.

Biểu hiện: Sán lá thường xâm nhập vị trí mang và da, sán sẽ xâm nhập nhanh vào bên trong cơ thể cá khiến cá ngày càng gầy đi, màu da xỉn đi.

Cách điều trị: Dùng KMnO₄ để điều trị cho cá bị nhiễm sán, dùng theo sự chỉ dẫn của nhà sản xuất.

Nổ mắt (Pop Eyes)

Nguyên nhân: Do vi khuẩn Streptococcus spp gây ra khiến mắt cá bị lồi, mờ đục hoặc bị mù. Bệnh nổ mắt cũng khiến gan, thận, tim, ống ruột của cá bị xuất huyết.

Cách điều trị: Trộn vào thức ăn của cá: anti S hoặc Flodoxy sv hoặc Gentadoxy, sử dụng trong vòng khoảng 5 – 7 ngày (theo hướng dẫn của nhà sản xuất). Trong thời gian điều trị bệnh nên tăng cường thức ăn chứa hàm lượng cao chất dinh dưỡng cho cá để hỗ trợ giúp cá nâng cao sức khỏe, nhanh phục hồi. Có thể bổ sung thêm: C Mix 25%, Vitstay C Fort, Bioticbest for export trộn vào thức ăn của cá, thay nước bể cá, có thể dùng thêm một số sản phẩm để làm sạch nước như: Sandi 267 hoặc Doha.

Mắt đục (Cloudy eye)

Bệnh này nguyên nhân chủ yếu là nước trong hồ cá ô nhiễm, độ PH không đảm bảo, đặc biệt với hồ cá Koi ngoài trời khi mưa xuống sẽ khiến ảnh hưởng đến độ PH, môi trường nước khiến mắt cá coi bị đục và bơi lờ đờ.

Cách điều trị:

– Thay toàn bộ nước bể cá, đảm bảo nguồn nước sạch, kiểm tra lại bộ lọc.

– Dùng thuốc trộn vào thức ăn của cá: như thuốc tetra Nhật hoặc muối hột.

Lưu ý: Sau trận mưa to, mưa rào thì nên thay nước hồ cá, giảm lượng thức ăn để nước hồ được cân bằng trở lại.

Loét (Ulcers)(Dân dã gọi là đỏ mình)

Lúc này cá Koi bị đỏ mình, xuất hiện tình trạng lở loét, bệnh tình nặng sẽ khiến vết thương loét sâu và khiến cá chết. Bệnh này được cho là do virus Aeromonas xâm nhập.

Cách điều trị:Vớt cá lên và lau quanh vết thương bằng nước muối sau đó bôi thuốc tím lên hoặc dùng tetra để sát trùng.

Cá koi bị đỏ mình

Bệnh mang (Gill Maggots).

Bệnh mang chính là bệnh nấm mang, lúc này cá Koi sẽ có biểu hiện bơi lờ đờ, mang cá có các vết chấm màu đỏ và màu trắng, mang chảy máu, da có các đám bạc màu hoặc phồng rộp. Bệnh này lây nhiễm rất nhanh, cá có thể chết trong vòng 24 – 48h sau khi xuất hiện bệnh. Tuy nhiên bệnh này cũng thường xảy ra ở cá nhỏ, với cá trưởng thành sẽ ít bị mắc bệnh.

Cách điều trị: Cần thay nước bể cá, cho thêm cloramin vào bể cá để khử trùng, bổ sung vitamin C vào thức ăn của cá để làm tăng sức đề kháng cho cá và nên hạ nhiệt độ xuống thấp hơn 18 độ C hoặc nâng cao lên hơn 30 độ C, ở 2 mức nhiệt độ này sẽ giúp làm giảm nguy cơ cá tử vong.

Vẹo cột sống (Bent koi).

Ngắm kỹ sẽ thấy khi cá bơi thẳng thân hình sẽ  bị cong vẹo không như bình thường, bệnh này có thể do bị nhiễm trùng ở bàng quang, thiếu chất ascorbic acid trong chế độ ăn hoặc bị rò điện từ máy bơm.

Cách điều trị: Cần kiểm tra máy bơm, đèn trong bể, nếu không phải nguyên nhân do rò điện thì cần tiêm kháng khuẩn cho cá.

Trên đây là các bệnh mà các Koi có thể mắc phải, cách xử lý chung là người chơi cần vớt cá bị bệnh ra chậu hoặc bể riêng để tránh lây lan sau đó tiến hành thay nước, làm sạch bể. Với cá bị bệnh thì cần đến các cửa hàng bán cá cảnh hoặc các cửa hàng chuyên bán các sản phẩm chăm sóc cá Koi để tìm được sản phẩm đặc trị, theo dõi tình trạng bệnh của cá Koi để có giải pháp phù hợp. Bên cạnh đó cần lưu ý phòng ngừa bệnh bằng cách thay nước, vệ sinh bể thường xuyên đảm bảo hồ cá koi nước luôn được sạch sẽ.